ساختار کلام

فرض کنید قرار است به جایی مسافرت کنید. برای مسافرت ابتدا برای مدت سفر و محل اقامت برنامه ریزی می کنیم، سپس وسایل سفر را آماده می کنیم و با وسیله نقلیه مناسب عازم سفر می شویم. اگر این ترتیب ساده برای برنامه ریزی سفر به هر دلیلی به هم بریزد، قطعا مسافرت خوب و دلچسبی نخواهیم داشت! مثلا اگر ابتدا عازم سفر شویم و سپس بخواهیم وسایل سفر را آماده کنیم بسیار عجیب خواهد بود!

سخنرانی هم دقیقا مانند سفر کردن است که باید ترتیب کلام در آن رعایت شود. یعنی نمی شود ابتدا اصل کلام را گفت و سپس به مقدمه اشاره کرد و بعد از آن به میهمانان خوش آمد گفت و ناگهان یک مثال از مبحث اصلی را بیان کرد!

اگر می خواهید ارائه موفقی در جلسات و به طور کلی در همه گفتگوهایتان داشته باشید، لازم است کلامتان از یک ساختار مناسب و منسجم برخوردار باشد. اگر بدون در نظر گرفتن ساختار منسجم شروع به صحبت کنید، پراکنده گویی باعث سردرگمی و خستگی مخاطب شما می شود.

توجه کنید که در حین ارائه مطالب، میزان توجه مخاطب شما کم و زیاد می‌شود. باید سعی کنید با رعایت نکاتی ساده اما مهم توجه مخاطب را به سخنان خود جلب کنید.

یک سخنرانی به طور کلی به سه بخش دسته بندی می شود: شروع کلام، بدنه صحبت، پایان سخن

شروع کلام

معمولا بیشترین توجه مخاطب در لحظه آغاز کلام صورت می‌گیرد. اما توجه کنید قبل از آنکه شما صحبت کنید، مخاطب ارزیابی خود را شروع کرده است. پس با چهره‌ای مصمم و با قامتی افراشته و مقتدر شروع به صحبت کنید.

برای شروع سخنرانی راه‌های مختلفی وجود دارد که سخنرانان مطرح دنیا از آن استفاده می‌کنند. شیوه‌هایی مانند بیان یک پرسش مرتبط با بحث، ارائه یک آمار عجیب و غریب، بیان یک جمله خاص، ارائه یک داستان. با توجه به نوع جلسه و مخاطبان خود می‌توانید از هر کدام از این شیوه‌ها در آغاز کلامتان بهره ببرید.

در فرهنگ ایرانی استفاده از شعر و حدیث و آیات قرآنی نیز جایگاه خاص خود را دارد و با توجه به موقعیت جلسه می‌توانید از آنها بهره ببرید. فقط مراقب باشید در ارائه آنها دقت کافی داشته باشید و زیاده‌روی نکنید. چه از نظر زمانی و چه از نظر سطح کلماتی که استفاده می‌کنید.

زمانی که می‌خواهید شعر بخوانید نگویید الان می‌خواهم شعر بخوانم! همین که شروع به خواندن کنید کافی است. استفاده از آیات و احادیث باید به گونه‌ای باشد که بیشتر مخاطبان منظور شما را متوجه شوند و ارتباط آن را با موضوع صحبت شما درک کنند.

بدنه اصلی

متن اصلی یا بدنه سخنرانی معمولا بخش اصلی کلام است و  توجه مخاطب نیز به کمترین حد می‌رسد. با استفاده از ترفندهایی می‌توانید توجه مخاطب را به بحث جلب کنید. استفاده از تصاویر مناسب در اسلایدها، بیان مثال، گفتن داستان مرتبط، نکته طنز، پرسش از مخاطبان از جمله ترفندهایی هستند که می توانید با کمک آنها توجه مخاطب را به بحث اصلی معطوف کنید.

انتهای کلام

در انتهای کلام نیز معمولا توجه مخاطب بیشتر جلب می‌شود. بنابراین می‌توانید یک بار دیگر و به صورت بسیار کوتاه خلاصه‌ای از نتیجه بحث را ارائه کنید. می‌توانید با گفتن جلمه “و نکته آخر اینکه…” یا “در جمع‌بندی مطالب باید گفت…” مخاطب را آگاه کنید که به پایان مطالب رسیده‌اید. به خاطر داشته باشید اگر مدام از این ترفند برای جلب توجه مخاطب استفاده کنید ولی کلام خود را به پایان نبرید، اعتبار کلامتان نزد مخاطب از بین خواهد رفت و دیگر توجهی به سخنان شما نخواهد داشت.